Sả tên khoa học là Cymbopogon, thuộc họ Hoà Thảo
Công dụng
Sả được sử dụng rộng rãi như một loại cây thuốc và gia vị tại các nước châu Á (đặc biệt là ở Thái Lan, Lào, Khmer và Việt Nam) cũng như tại khu vực Caribe. Sả có hương vị như chanh, có thể dùng ở dạng tươi hay sấy khô và tán thành bột. Phần cuống khá cứng, không ăn được nhưng lõi non bên trong mềm hơn, có thể đem thái nhỏ dùng như gia vị.
Sả cũng có thể đem chưng cất lấy tinh dầu. Thành phần chính trong tinh dầu sả là citral.
Sả nói chung được dùng pha nước uống (phổ biến ở Châu Phi), nấu súp và các món cà ri (phổ biến ở Thái, Lào và khu vực người Khmer) hoặc xông hơi chữa cảm (ở Việt Nam) ...
Trong dân gian còn trồng sả để duổi muỗi và rắn
Đặc điểm sinh học
Cây sả là loại cỏ sống lâu năm và cao từ 0,8-1m hoặc hơn.
Sả ưa thích khí hậu ấm áp, có khả năng chịu nóng, chịu khô hạn nhưng không chịu úng
Sả sinh trưởng tốt trên đất cao, tơi xốp, dinh dưỡng phong phú, độ pH trung tính, đất chua phải bón vôi (100-200kg/1,000m2 đất trồng)
Thời vụ
Sả thường được trồng vào mùa vụ ấm áp như mùa xuân, ở các tỉnh phía Nam thường trồng vào đầu mùa mưa tháng 4, tháng 5.
Đất và phân bón
- Đất trồng sả cần bới kỹ cho tơi xốp, làm sạch cỏ dại
- Phân bón cho 1,000m2 đất trồng như sau:
- Phân hữu cơ hoại mục: 1,5 - 2,0 tấn
- Phân NPK: 50 - 60kg
- Phân supe phốt phát: 20 - 30kg
- Clorua kali: 10 - 15kg
Bón lót toàn bộ phân hữu cơ và phân lân và 1/4 phân NPK và 1/3 khối lượng phân kali. Trước khi trồng cần trộn đều các loại phân kể trên vào rạch ở độ sâu 10 - 15cm
Kỹ thuật trồng
Sả được trồng bằng củ (nhân giống vô tính), khi trồng chọn những cây giống khoẻ, cắt bớt bẹ lá khô, rễ quá dài ... Khi trồng đặt cây giống theo khoảng cách đã xác định, dùng đất bột lấp kín gốc từ 5-7cm, ấn nhẹ đất xung quanh gốc. Mỗi gốc trồng từ 2-3 cây giống
Chăm sóc
Sau khi trồng dùng thùng gương sen tưới nước giữ ẩm để cây chóng bén rễ hồi xanh. Sả không yêu cầu tưới nước thường xuyên như các loại rau khác. Khi phát hiện đất khô thì phải tưới nước kịp thời, và khi mưa to phải tiêu nước kịp thời. Phải dùng nước sạch để tưới cây.
Sau khi trồng 25-30 ngày, cây bắt đầu sinh trưởng mạnh thì cần vun đất cao kết hợp với bón thúc cho cây. Dùng phân NPK bón sau đó tưới nước để hoà tan phân bón
Sau khi trồng khoảng 50 ngày thì bón thúc lần 3, giống như lần 2. Khi cây sinh trưởng mạnh, củ phình to thì cần phải bón thúc kali ...
Thu hoạch
Sau khi trồng khoảng 100-120 ngày có thể thu hoạch
Trồng sả một lần nhưng có thể thu hoạch liên tục 6-7 năm